Vecht en Dam

Ligging De buitenplaats staat aan de Dannegracht nr. 16 in Breukelen, gemeente Stichtse Vecht.

Ontstaan De oudste vermelding van de buitenplaats dateert van 1682. De naam van dit huis is onstaan uit de naam van 2 rivieren: de Vecht en de Dam, die ook wel Damme of Danne genoemd wordt.
Geschiedenis In de 16e eeuw staat op de plaats van dit huis al een hofstede, die genoemd wordt in een leenbrief van 1555 uit het leenregister van kasteel Nijenrode, die bewoond werd door een zekere timmerman Jan Gerrits. Waarschijnlijk is deze boerderij in het rampjaar 1672 in vlammen opgegaan.
In 1682 wordt in een acte gesproken over een nieuw gebouwd huis, dat dus waarschijnlijk als één van de eerste huizen in Breukelen werd gebouwd na het vertrek van de Fransen. Als eigenaar wordt vermeld Johan van der Voort, een Amsterdams koopman. Het huis zou tot 1736 in bezit blijven van deze familie.

Johan heeft alleen een dochter, Johanna, die getrouwd was met een Van de Cruijs. Na het overlijden van Johanna in 1736, besluiten haar kinderen het huis te verkopen. In het verkoopcontract staat het huis als volgt beschreven: "een Huysinge, speelhuys en tuyn, staande en de gelegen tot Breukelen aan de rivier de Vegt, genaamt Vegt en Dam". Met het "Speelhuys" wordt een theekoepel bedoelt, terwijl de eigenaar ook nog de beschikking heeft over een boothuis. De nieuwe eigenaar betaalde 2000 caroli guldens voor het geheel.

In de 19e eeuw werd het huis verschillende keren verkocht. In januari 1806 betaalde de nieuwe eigenaar f. 2610,-, in maart 1833 f. 2550,-, eind 1833 ca f. 3500,- en in 1834 f. 3800,- voor de buitenplaats.
In 1861 sterft de eigenaresse, die vanaf 1834 eigenaar was en het huis komt in bezit van notaris Nicolaas François Snel te Breukelen. Gedurende 36 jaar is deze notaris de eigenaar geweest, tot zijn dood in 1897. Het huis wordt daarna verkocht door zijn erven. Vecht en Dam wisselt voor het bedrag van f. 5040,- van eigenaar.

Ook in de 20e eeuw wisselt het huis een aantal keer van eigenaar, tot het in 1917, met de hulp van dames Willink van Collen van het er tegenover gelegen kasteel Gunterstein, gekocht wordt door de diaconie der Nederlandse Hervormde Gemeente te Breukelen voor f. 16.250,-. Het huis kreeg de bestemming van bejaardenhuis, totdat beide dames Willink van Collen overleden waren. Er was toen te weinig geld om het huis dezelfde bestemming te laten houden en het werd verkocht aan de heer J. Molenkamp sr. te Breukelen, die er zelf een tijdje op kamers woonde toen hij nog vrijgezel was en het huis verder een aantal keer verhuurde.
Zowel het exterieur als het interieur werd door de heer Molenkamp hersteld in oorspronkelijke staat. In de jaren 80 van de vorige eeuw werd het opnieuw gerestaureerd door zijn kleinzoon R. W .C. Molenkamp.

Vecht en Dam heeft gang met fraaie marmeren tegels en 18e eeuwse paneeldeuren. Voor de ramen kunnen houten binnenluiken geschoven worden. Verder vinden we in het huis enkele 19e eeuwse marmeren schoorsteenmantels en stucplafonds. Ten slotte vinden we in de keuken een schouw met schildpadtegels en enkele mooie koperen waterpompen.
Bewoners 1555 Jan Gerrits
1644 - 1655 C. Marcenier
1655 - 1675 Jan Jacobsen van der Horst
1675 - 1682 Jan Gijsen Kaan
1682 - 1684 kinderen van Johan van der Voort
1685 - 1686 Jan van der Voort
1686 - 1725 Erven Jan van der Voort
1725 - 1736 Johanna van der Voort, getrouwd met de heer Van de Cruijs
1736 - 1744 Anna Abigael Van de Cruijs
1744 - 1748 Adrian Van de Cruijs
1748 - 1796 Joan Stoerak (koop f. 2000)
1796 - 1804 Hillegonde Elisabeth Haanedoes, weduwe van voorgaande
1804 - 1806 Elbert Stoerak
1806 - 1811 Cornelis Schuurman (koop f. 2560)
1811 - 1812 Bartholomeus van Eyk en Folkert van Niekerken
1812 - 1813 Bartholomeus van Eyk
1824 - 1833 Margaretha Bieshaar, weduwe van voorgaande
1833 - 1834 David Nieuwenhoff (koop f. 2550)
1834 - 1839 Johanna de Reus (koop f. 3550)
1839 - 1862 Jan Turk, weduwnaar van voorgaande
1862 - 1897 Nicolaas François Snel (notaris, koop)
1897 - 1902 Mr. Hendrikus Cornelis Vos (koop f. 5040)
1902 - 1907 Willem Cornelis Frederik Bresser (koop)
1907 - 1917 Ersnt Herman Schubert (koop)
1917 - 1940 diaconie der Nederlandse Hervormde Gemeente te Breukelen
1940 - 1980 de heer J. Molenkamp sr.
1980 R. W .C. Molenkamp
Huidige doeleinden Het huis wordt particulier bewoond.
Opengesteld Het huis is niet toegankelijk.
Foto's
Bronnen Tekst: E. Munning Schmidt en A.J.A.M. Lisman, met tekeningen van Chr. Schut, Plaatsen aan de Vecht en de Angstel, Historische beschrijvingen en afbeeldingen van kastelen, buitenplaatsen, stads- en dorpsgezichten aan de Vecht van Zuilen tot Muiden, Alphen aan den Rijn, Canaletto, 1985, 262 blz, 2e druk