De burcht Trecht

Ligging	Onder de grond en onder de huizen rond het Domplein in Utrecht
Andere benamingen	Traiectum
Ontstaan	Kasteel Trecht werd gesticht door de Romeinen rond het jaar 47.
Geschiedenis	Van oorsprong was het een bescheiden Romeins fort, dat in 47 door keizer Claudius werd gesticht. Dit castellum speelde een rol bij de grote opstand van de Germanen in 70 na Chr. Deze opstand vond langs de Nederrijn plaats onder leiding van Claudius Civilis. Het castellum werd door de Germanen verwoest, maar na de onderdrukking van de opstand werd het herbouwd. Evenals het eerste castellum, had dit tweede castellum aarden wallen en houten gebouwen en bleef bestaan tot ca 150 na Chr. Het kasteel speelde een rol bij de verovering van de Friezen. De situatie aan de grenzen van het Romeinse Rijk maakte het noodzakelijk om niet lang na het jaar 200 opnieuw een nog sterker castellum te bouwen. Dit derde castellum werd op een hoger gelegen deel gebouwd en tenminste de ringmuur en het praetorium (hoofdgebouw) waren van steen. Volgens het boek "Hart van Nederland" uit 1950 zou Utrecht in de Romeinse tijd geen Traiectum en ook geen Antoni(n)a, naar een Romeinse ridder, geheten hebben, maar Albiobola. Prof. Dr. C.W. Vollgraff stelde dat, nadat hij inscripties ontcijferd had, die in de jaren 30 van de vorige eeuw opgegraven waren rond het domplein. De Frankische koning Dagobert I (623-639) veroverde rond 630 het kasteel en wilde het gebruiken als uitvalsbasis naar de Friezen. Hij liet een kerk bouwen binnen de muren van het castellum. Het kasteel werd door de Friezen verwoest. In 690 werd het weer terug veroverd op de Friezen en weer herbouwd. Pepijn de oudste wijst in 695 het Frankische kasteel aan als zetel voor Willibrord, voor zijn zendingswerk onder de Friezen. Willibrord stichtte al vrij snel zijn munster binnen de grenzen van het kasteel. De Frankische kastelen bestonden altijd uit een hoofd- en voorburcht. Volgens een gemeente-archivaris, de heer Mr. J.W.C. van Cmapen, bevond de hoofdburcht zich tussen de Hamburgerstraat en het domplein, terwijl de voorburcht zich dan op de plaats van het vroegere castellum bevond, dus op de plaats van het domplein. Dit zou betekenen, dat het kasteel voor die tijd vrij groot was. In 834 en 835 werd Dorestad twee maal geplunderd door de Vikingen, onder leiding van de Deense koning Harald. Trecht werd toen gespaard, terwijl de vikingen toch met hun boten langs Trecht gevaren moeten hebben! Pas in 857 werd Trecht aangevallen door een Noors-Deense vloot en werd het kasteel geplunderd en verwoest en een groot deel van de bevolking vermoord. De toenmalige bisschop Hunger, 11e bisschop, wist te ontkomen, maar het gevolg was wel dat Trecht werd opgeheven als bisschopsplaats. De macht van de denen nam af, nadat in 886 koning Godfried vermoord werd en in 891 de Vikingen een zware nederlaag leden aan de Dijle tegen Arnulf van Karinthië. Na de verwoesting van Trecht werd Deventer de zetel van de bisschoppen, wat tot ca 925 duurde. Bisschop Balderik, de 15e bisschop, vestigde zich pas weer in Trecht, nadat hij het kasteel en de stad weer herbouwd had. In een oorkonde (mogelijk onecht) uit 943 wordt verhaald hoe Balderik de burcht met haar poorten, de muren met haar versterkingen en de kerken weer heeft opgetrokken en een brug over de gracht heeft gebouwd. In 1122 verloor de burcht al zijn betekenis door de aanleg van een stadswal en verbleef de bisschop van Utrecht hier ook niet meer. Vanaf de tweede helft van de 12e eeuw zijn de overgebleven gebouwen omgebouwd tot woningen, die 'De Vier Steenhuizen' werden genoemd.
Bewoners	De Romeinen Frankische koningen De bisschoppen van Utrect
Huidige doeleinden	Van het kasteel of latere gebouwen is bovengronds niets meer terug te vinden. Het Domplein vormt nog enigszins het binnenplein van het vroegere kasteel.
Opengesteld	Er bestaat geen mogelijkheid om de funderingen van het kasteel te zien, die zich onder de huizen rond het Domplein bevinden.
Foto's	Van het kasteel zijn geen afbeeldingen bekend.
Bronnen	Tekst: Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht J. Romijn, Hart van Nederland, een boek over de stad en de provincie Utrecht, A.W. Bruna & Zoons Uitgeversmij NV te Utrecht, 1950, 504 blz. Foto 1: Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht Afb. 1: Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht