Sparrendaal

Ligging	Tussen Rijsenburg en Driebergen, ten noorden van de grote weg.
Ontstaan	In 1754 gebouwd voor de Utrechtse burgemeester Jacob van Berck in Lodewijk XV stijl.
Geschiedenis	Op de eerste steen van het buitenhuis Sparrendaal staat 1754. Of er een architect aan te pas is gekomen, wie dat was en hoe lang de bouw heeft geduurd is niet duidelijk. De tekening van 'Sper en Daal' met alles erop en eraan, van de hand van Verrijck, die Wim Herzing destijds opdiepte en die nu in de Oosthuyserzaal op Sparrendaal hangt, heeft 1758 als datum, maar daarmee is nog lang niet gezegd dat men er 4 jaar aan gebouwd heeft. Na 1800 kocht de uit West-Vlaanderen afkomstige Petrus Judocus van Oosthuyse de landerijen van het kasteel Rijsenburg. Omdat van dat kasteel inmiddels niets meer overgebleven was, kocht Van Oosthuyse ook het landgoed "Spar en Dal", waar hij zich met zijn gezin vestigde. Sparrendaal werd in 1954 in vervallen staat aangekocht door de gemeente Driebergen, die het laat restaureren onder leiding van baron Asbeck. De gemeente gaat het huis gebruiken voor het sluiten van huwelijken en voor raadsvergaderingen. In 2000 draagt de gemeente het huis en de tuin over aan de Vereniging Hendrick de Keyser. Zij hebben het huis gerestaureerd. Op 9 december 2002 werd door Mr. Pieter van Vollenhoven de heropening verricht van de buitenplaats Sparrendaal. Eén van de laatste bewoners van het huis was Maurits van Vollenhoven, een verwant van Mr. Pieter van Vollenhoven. De Vereniging Hendrick de Keyser verhuurt Sparrendaal nu aan de gemeente Driebergen-Rijsenburg. Dit jaar, in 2004, is er een boekje uitgegeven over deze buitenplaats in verband met het feit dat het 250 jaar bestaat. Hoe meer de schrijfster van het boekje over de buitenplaats las, hoe meer zij besefte, dat in de buitenplaats alle mode-uitingen uit het midden van de 18e eeuw zijn toegepast. In het blokvormige huis is de symmetrie erg belangrijk. De ingangspartij kreeg een omlijsting met decoraties en de moderne schuiframen werden hier toegepast. Maar het betreft niet allen het gebouw, het betreft met name het interieur. Daar vinden we de mode van het midden van de 18e eeuw terug in stucplafonds, die in de Lodewijk XV-stijl, ook rococo genoemd, zijn uitgevoerd en in de op linnen geschilderde behangsels. Het huis werd gebouwd op een prominente plaats midden op een bestaande schapendrift. Door die plaatsing kreeg het huis de belangrijke zichtassen, die als oprijlanen gingen dienen. Tuinen en park waren als door de voorvaderen van Van Berck aangelegd, bomen waren geplant en ook de waterpartijen, de slingermuur en het Sterrenbos lagen er al. De bouwhuizen werden ter weerszijden van het hoofdgebouw geplaatst, zodat er een omsloten voorplein ontstond. Dat het huis Sparrendaal en vooral het interieur in de oorspronkelijke staat bewaard zijn gebleven, komt vermoedelijk door de wijze waarop Sparrendaal bewoond is geweest. Na de eerste eigenaar en opdrachtgever Jacob van Berck wisselde de buitenplaats na 1790 in korte tijd twee keer van eigenaar. Toen kocht P.J. van Oosthuyse het in 1805 en hij heeft er met vrouw en kinderen intensief gebruik van gemaakt. Daarna werd het Bisdom Utrecht eigenaar en bewoonde mgr. Zweisen het pand. Het Bisdom heeft vervolgens Sparrendaal gedurende 80 jaar verhuurd aan de familie Van Vollenhove. Noch de eerste eigenaren, noch het Bisdom en de huurders al helemaal niet, belang hadden bij enige ingrijpende verbouwing of verandering. Toen de gemeente in 1957 Sparrendaal kocht om het als gemeentehuis in gebruik te nemen is de restauratie door Van Asbeck zeer zorgvuldig uitgevoerd. Wel zijn de kamers boven uitgebroken, want er moest natuurlijk een raadszaal komen, maar voor het overige heeft Sparrendaal de tijd ongeschonden overleefd. Op 11 september 2004, tijdens de Open Monumentendag, wordt het 250 jarig bestaan van de buitenplaats gevierd.
Bewoners	Petrus Judocus van Oosthuyse 1964 Gemeente Driebergen 2000 Vereniging Hendrick de Keyser
Huidige doeleinden	Het huis is in gebruik als gemeentehuis.
Opengesteld	Het huis is niet vrij toegankelijk. Wel is het mogelijk in het huis bijeenkomsten te organiseren voor overleg, brainstorm, presentaties, workshops of andere zakelijke bijeenkomsten. De tuin is voor het publiek vrij toegankelijk.
Foto's
Bronnen	Tekst: Gids voor Nederlandsche Kastelen en Buitenplaatsen, Allert de Lange, Amsterdam, 1966 Kranteartikel uit een regionale krant van Zeist Foto 2: uit eigen collectie Foto 1 en 3 t/m 5: Gemeente Driebergen Foto 6 en 7: Archief van de heer E. Tiele Foto 8 t/m 11: Archief van de heer M. van Milligen Afb. 1 t/m 4: Archief van de heer E. Tiele Afb. 5: boek: Provincie Utrecht, 1966 Afb. 6 en 7: Archief van de heer M. van Milligen