Sandwijck

Ligging	De buitenplaats Sandwijck bevindt zich ten zuiden van de Bilt, Utrechtseweg nr. 305.
Ontstaan	De buitenplaats Sandwijck komt als zodanig voor het eerst voor in 1644. Er wordt dan een boerderij gebouwd, die pas in 1770 vervangen wordt door een buitenhuis.
Geschiedenis	Van oorsprong was Sandwijck een uithof van het klooster Oostbroek. In 1644 wordt het landgoed gekocht door Jhr. Carel Utenhoven. Er is dan echter alleen nog maar sprake van een boerderij. Na zijn dood verkopen zijn erfgenamen Sandwijck aan Frans en Albert van Hattum. Na de dood van Frans blijft zijn weduwe, Metgen Verteech, er wonen, en in 1656 verkrijgt de Schout van De Bilt, Paulus Ruijsch éénvierde van Sandwijck. Er is dan sprake van een boerderij met 'herenoptrek'. In 1690 verkopen Anna van Hattum, waarschijnlijk een dochter van Frans, samen met Pieter Vroman het huis aan Johan van Someren, president in den Hove van Utrecht. Deze boerderij komt uiteindelijk door vererving in het bezit van Adriana Voet van Winssen in 1759. Door haar wordt in 1770 opdracht gegeven de boerderij te vervangen door een buitenhuis. Een andere bron zegt juist dat Mr. Paul Engelbert van Winssen, burgemeester van Utrecht, die opdraht heeft gegeven. Ook het park wordt aangelegd in een landschappelijke stijl. Dit park wordt echter in 1833 sterk gewijzigd door een lid van de familie Van Lunteren. In 1854 komt Sandwijck door vererving in het bezit van mevrouw Both Hendriksen en haar man, de Baron van Boetzelaer. Tot 1963 blijft de familie Boetzelaer eigenaar. In dat jaar wordt het huis verkocht aan de stad Utrecht, die het daarna in 1967 doorverkoopt aan de Universiteit Utrecht. De Universiteit wil het huis gaan gebruiken als huisvesting voor haar gasten en de tuin moet onderdeel gaan uitmaken van de Botanische Tuin. Van die plannen komt echter niets terecht, mede door de aanleg van de A28 tussen de Uithof en het huis Sandwijck. Vervolgens staat het huis ruim 16 jaar leeg, waarbij het landhuis en landgoed verwaarloosd worden, zodat het in verval raakt en bovendien wordt vrijwel alles van waarde uit het huis ontvreemd. Tenslotte wordt er zelfs een sloopvergunning aangevraagd. De sloop gaat echter niet door, doordat in maart 1980 het huis gekraakt wordt en de bewoners hard aan de slag gaan om de leeggeroofde bouwval te restaureren. Ook wordt door deze Werkgroep het achterstallige onderhoud van het landgoed aangepakt. Tien jaar later wordt het huis gelegaliseerd en daardoor wordt in de periode 1989-1991 het monumentale pand professioneel gerestaureerd. Vanaf deze restauratie heeft Woonstichting De Key het landhuis voor de bewoners in erfpacht, terwijl de Stichting Het Utrechts Landschap de nieuwe eigenaar wordt. Officiëel is het pand nu een appartementencomplex, maar de bewoners vormen een woongroep. Het landgoed is ca. 45 ha. groot. Het park gaat via een gesloten bos over in een weidegebied met houtsingels en enkele boomgroepen. Sandwijck onderscheidt zich van andere landgoederen in de regio door een grote verscheidenheid aan bomen. In de vorige eeuw is door de toenmalige eigenaar een aantal exotische boomsoorten uit andere werelddelen aangeplant. Op het landgoed bevinden zich ondermeer een kapelletje en een unieke pergola die respectievelijk in 1998 en 1999 zijn gerestaureerd.
Bewoners	1644 Jhr. Carel van Utenhove ca 1650 Frans en Albert van Hattum ca 1656 Metgen Verteech, weduwe Van Hattum - 1690 Anna van Hattum en Pieter Vroman 1690 Johan van Someren Mr. Jan Scipio Ormea Agnes Ormea, getrouwd met een Van Winssen Mr. Paul Engelbert van Winssen 1759 Adriana Voet van Winssen 1788- 1797 J.S. van Naamen 1797 Frank van der Goes, getrouwd met H.J. de Smeth 1807 - 1854 Mr. J. Both Hendriksen 1854 E.Ch.P. Both Hendriksen, getrouwd met baron C.W.J. van Boetzelaer - 1963 familie Van Boetzelaer 1963 - 1967 Gemeente Utrecht 1967 Universiteit van Utrecht
Huidige doeleinden	Het huis is opgedeeld in appartementen en wordt bewoond door een woongroep. Alleen is de site van deze woongroep helaas niet meer beschikbaar!
Opengesteld	Het huis is niet toegankelijk.
Foto's
Bronnen	Tekst: Historische Kring van De Bilt J.W.H. Meijer, Kleine Historie van de Bilt en Bilthoven, Uitg. Reinders, Bunnik, 1995 Foto 1: Historische Kring van De Bilt Afb. 1: J.W.H. Meijer, Kleine Historie van de Bilt en Bilthoven, Uitg. Reinders, Bunnik, 1995