Stadskasteel Payenborgh

Ligging	Dit huis bevindt zich aan de Oudegracht, nr. 320 in Utrecht.
Ontstaan	Dit huis werd in de 14e eeuw gebouwd.
Geschiedenis	Dit huis is ontstaan uit een dwarshuis, d.w.z. een ondiep huis, waarbij de voorgevel evenwijdig aan de nok loopt. Het huis heeft vroeger een weergang gehad en behoort daarom tot de stadskastelen. Het hoofdhuis met een achterhuis wordt Groot Payenborgh genoemd, terwijl het diepe zijhuis Klein Payenborgh heet. Het huis ligt op een perceel van 19,5 bij 95 m. Op de begane grond heeft het hoofdhuis met het achterhuis een total oppervlakte van 260 vierkante meter. Naast het zijhuis ligt de voormalige Payenborghsteeg, die nu afgesloten is door een poort. De huidige indeling van het hoofdhuis is ontstaan tijdens een 18e eeuwse verbouwing. Hierbij werd een gang aangebracht van voor naar achter met aan beide zijden de vertrekken. Het hoofdhuis en het zijhuis stammen uit de 14e eeuw, terwijl het achterhuis in de 15e eeuw werd toegevoegd. Het zijhuis kreeg zijn huidige uiterlijk in de 16e of 17e eeuw, hoewel het in de 18e eeuw nog werd verhoogd. De buitenzijde van het huis werd in de 19e eeuw nog veranderd. Het werd voorzien van een pleisterlaag en de 18e eeuwse ramen werden vervangen door empire-ramen. Deze ramen werden echter later weer vervangen door de huidige ramen. In 1909 kocht de Rijksuniversiteit het pand en vestigde er het Tandheelkundig Instituut. Daarna zijn er nog verschillende universitaire instellingen in gevestigd geweest, totdat het huis in 1982 in particuliere handen overging.
Bewoners	1982 familie de Boer-Lopuhaä
Huidige doeleinden	Het huis wordt op de bovenverdiepingen bewoond, terwijl de begane grond en de kelders in gebruik zijn als kantoor en opslag.
Opengesteld	Het huis is niet toegankelijk.
Foto's
Bronnen	Tekst: Achter Utrechtse gevels, Aflevering 4 (Stadskastelen), blz. 114-119 Foto 1 t/m 3: uit eigen collectie Foto 4 en 5: Achter Utrechtse gevels, Aflevering 4 (Stadskastelen) Afb. 1: Achter Utrechtse gevels, Aflevering 4 (Stadskastelen)