Leeuwenburg (Maarssen)

Ligging	Leeuwenburg ligt ten noorden van Maarsen-Dorp, Zandpad 24, langs de rechteroever van de Vecht.
Andere benaming	Boekendael, Spruytenburg
Ontstaan	De oudste vermelding van Spruytenburg dateert van 1657. Pas in 1789 gaat het huis Leeuwenburg heten.
Geschiedenis	Oorspronkelijk behoorde het terrein waarop Leeuwenburg gebouwd werd bij de boerenhofstede Geesbergen. Geesbergen werd in 1649 gekocht door Joan Huydecoper, eigenaar van Goudestein. Niet lang daarna (in 1657) verkoopt Huydecoper de grond in delen aan gegadigden, die er een buitenplaats willen gaan bouwen. Voor 1657 komen we op de plaats van Leeuwenburg de naam Boekendael tegen, wat mogelijk de naam geweest is, van een boerderij op die plaats, die verbouwd of ingericht werd als landhuis of 'lustplaats'. In 1657 wordt het huis met 1,25 morgen gekocht door David Cardoso, een Portugees-joodse koopman, die er zes jaar samen met zijn vrouw Isabel Mendes d’Avila woont en het dan verkoopt aan Dirck van der Cooghen, ook koopman te Amsterdam en getrouwd met Sara van Halmael. Ze wonen ruim derig jaar in Spruytenburg en na het overlijden van Dirck vererft het huis (dat dan een geschatte waarde heeft van fl. 5.150) op Jan van Lennep, een zoon van Sara uit haar eerste huwelijk met Warnar van Lennep. Jan heeft waarschijnlijk geen belang bij het huis, want in hetzelfde jaar 1694 verkoopt hij het voor fl. 7000,- aan Salomon de Lima uit Amsterdam. Als hij in 1697 sterft, vererft het huis op zijn neven Abraham en Joseph de Lima (broers). In 1718 erft Joseph de andere helft van het huis, waarvan de waarde geschat wordt op fl. 2.800,-, waarmee hij alleen eigenaar van Spruytenburg wordt. Hij trouwt met Ribca Franco Mendes en als hij in 1729 sterft, wordt zijn dochter Rachel de Lima de nieuwe eigenaresse. Rachel sterft al snel en het huis vererft op haar 9 kinderen in een onverdeelde boedel. Gedurende twaalf blijft deze situatie bestaan. In die jaren sterft één van de kinderen. In 1742 (door uitkoop van zijn broers en zussen?) wordt Joseph Suasso de Lima de nieuwe eigenaar. Hij is getrouwd met Ribca Mendes da Silva en verkoopt het huis 4 jaar later voor fl 2.300, - aan Sara Franco Mendes, die een volle nicht van Josephs moeder is en rentenierster te Amsterdam. Mogelijk wordt het huis niet door de eigenaar bewoond, want we komen van 1842 tot 1853 de familie Wesseling met 9 kinderen op Leeuwenburg (dan nog Spruytenburg geheten) tegen; inwonend waren Hendrik van Doorn, huisonderwijzer, 5 dienstboden en een tuinman. Als Sara in 1754 sterft, vererft Spruytenburg op haar moeder Ester Nunes Henriques en vier broers en drie zusjes. Hij blijft dan weer in een onverdeelde boedel. Maar die situatie duurt maar 2 jaar; in 1756 wordt één van de broers, Mordochay (Alvaro) Franco Mendes gedurende 10 jaar de nieuwe eigenaar. Hij is getrouwd met Violante Curiel. Mordochay sterft en het huis vererft op zijn drie kinderen Isaac, Gracia en Ester Franco Mendes. Zij gaan direct over tot verkoop van het huis en voor fl. 4.000,- komt het in handen van weer een familielid: Abraham Franco Mendes. Hij is een broer van Sara en Mordochay en ook al koopman te Amsterdam. Niet lang is hij eigenaar geweest, want een jaar later vereft het huis op zijn broer David Franco Mendes, die trouwt met Rachel Henriques de Mesquita. Gedurende 35 jaar blijft het in handen van dit echtpaar, hoewel Rachel, dat vanaf 1781 als weduwe is. Rachel is degene die het huis vanaf 1789 Leeuwenburg gaat noemen en na haar overlijden, vererft Leeuwenburg op haar zoon Jacob Franco Mendes, naast koopman, is hij ook juwelier in Amsterdam, getrouwd met Sara Teixeira d’Andrade. Slechts twee jaar woont hij in het huis en na zijn overlijden in 1804 vererft het op hun zoon David Franco Mendes; hij is wijnkoper te Amsterdam. Gedurende zestien jaar woont hij samen met zijn vrouw Rachel Teixeira de Mattos in Leeuwenburg om het daarna in 1820 te verkopen voor fl. 4.800,- aan Cornelis van Kerchem, vice-admiraal en getrouwd met Wilhelmina Lucretia Bloys van Treslong. Beide zijn eigenaar en als zij in 1825 sterft, vererft haar helft op haar man en zeven kinderen. Twee jaar later zijn ze genoodzaakt Leeuwenburg te veilen en voor fl. 8.000,- gaat het huis over in handen van Jan Hendrik Vreedenburgh te Amsterdam. Hij trouwt drie keer en bij zijn overlijden (1839) vererft het huis op zijn derde echtgenote Johanna Helb en de kinderen: Casper Hendrik en Maria Lamberta Hendrika Vreedenburgh. Johanna koopt zes jaar later haar kinderen voor fl. 3.000,- uit en samen met haar tweede echtgenoot Cornelis Campagne blijven ze gedurende tien jaar de nieuwe eigenaars. Voor fl. 10.000,- komt het huis dan in bezit van Magdalena Margaretha van Wesel en Jouke Feitsma Hoha. Jouke is eerst apotheker in Sneek, maar later in Maarssen, en ook rentenier (ik weet niet hoe dat kan, KBR). Vier jaar later gaat het huis al weer in de verkoop en voor fl. 1.000,- minder wordt nu Mr. François Cornelius Donker Curtius, advocaat, raadsheer bij de Hoge Raad, de nieuwe eigenaar. Als in 1860 Mr. Donker Curtius, tijdelijk verbijf houdt op zijn buitenplaats koopt hij Vreedelust, voorheen genaamd Neerbeek, benevens een perceel bouwland met woning en schuurtje, genaamd Sluisoord. Het geheel is nu 2,69 ha groot. Vijf jaar later wordt er weer een nieuwe eigenaar gezocht. voor het bedrag van fl. 15.000,- gaat Leeuwenburg en de terreinen van Neerbeek en Sluysoort over in handen van de gepensioneerde inspecteur-generaal der posterijen: Johan Wilhelm Hachmeester Eekhout, die getrouwd is met Catharina Elisabeth Siderius. Als hij in 1870 sterft, blijft het buiten nog elf jaar in bezit van zijn weduwe en drie kinderen. In 1881 komt de buitenplaats Leeuwenburg dan weer in bezit van de familie Huydecoper. Voor het bedrag van fl. 20.000,- wordt Mr. Edward Huydecoper, heer van Nigtevecht en lid van de Provinciale Staten en hoogheemraad de nieuwe eigenaar, maar helaas niet voor lang. Twee jaar later gaat zijn halfzusje Sophia Carolina Agatha Wilhelmina van Dielen er samen met haar man Mr. Marinus Crommelin wonen. Marinus is rechter in Utrecht. Na drie jaar wordt het buiten toch al weer verkocht aan de buurman, eigenaar van Geesbergen: Johannes Michael Luider voor fl. 8000,- Samen met zijn echtgenote Anna Christina Broerse zijn ze zes jaar eigenaar van de twee buitenplaatsen. Zijn weduwe blijft dat na zijn overlijden in 1892 nog een jaar, om dan Leeuwenburg te verkopen en Geesbergen voor haar zelf te houden. In 1893 wordt voor fl. 12.000,- Johan Meinhard Eugène Duvelaer van Campen, inspecteur der politie te Utrecht, de nieuwe bezitter. Daarna gaat het buiten een aantal keer door verkoop in andere handen over, om in 1928 via een veiling voor fl. 17.340,- (2,62 ha.) weer in bezit te komen van de familie Huydecoper: Jhr. Joan Huydecoper, heer van Maarsseveen, secretaris en burgemeester van Achttienhoven, Tienhoven en Westbroek. In 1947 wordt het koesthuis en de terreinen van Neerbeek en Sluysoort verkocht voor fl. 5.500,-. Het terrein heeft nu nog een grootte van 1,08 ha en wordt vijf jaar later verkocht aan Judith Adolphine Victoria Waterman, weduwe van Adrianus Johan van Rossum en vererft in 1969 op hun zoon Prof. dr. Adriaan van Rossum, hoogleraar neuropathologie in Utrecht. Als hij in 2002 sterft, vererft het huis aan drie verenigingen en een Stichting. Het jaar erop wordt het gekocht voor € 2.928.121,- door Sjoerd Diderick Swane, vastgoedhandelaar, lid gemeenteraad Maarssen, wethouder en lid van de Provinciale Staten, die het voor dezelfde prijs doorverkoopt aan Buitenplaats “Leeuwenburg” BV. Nog in hetzelfde jaar wordt de buitenplaats aangekocht door de heer J.W. Gunning en zijn echtgenote.
Bouwgeschiedenis	In 1660 komen we de naam Spruytenburg tegen op een kaart van 'de Heerlycheit Maarseveen', maar er is dan nog geen sprake van een huis. Pas in 1690 zien we het huis wel afgebeeld op een kaart, die de zoon van Joan Huydecoper, Joan Huydecoper II, laat vervaardigen van Maarseveen. Het meest oostelijke deel van het huis dateert nog uit de zeventiende eeuw en is waarschijnlijk het oorspronkelijke huis Spruytenburg. De ouderdom van de westelijke helft is niet duidelijk. Waarschijnlijk bestond het al voor ca 1800 en werd het in het begin van de negentiende eeuw verbouwd in empirestijl. Mogelijk stamt de westelijke helft toch ook uit de zeventiende eeuw! Eind 18e eeuw kreeg het huis zijn huidige naam, die we voor het eerst tegen komen in 1789. Waarschijnlijk werd het huis in dat jaar verbouwd in zijn huidige vorm en is daarbij van naam veranderd. Leeuwenburg bestaat uit twee aan elkaar gebouwde huizen, elk met een eigen bedaking en een hoogteverschil tussen de begane vloeren van 30 cm. Het huis heeft ook de beschikking over een theekoepel. Deze is achthoekig en is voorzien van een rieten puntdak. Aan het eind van de negentiende eeuw werd aan de zuidzijde een aanbouw met veel glas toegevoegd, die in 1985 werd afgebroken, omdat het het huis erg ontsierde. In de twintigste eeuw kwam er wel een aanbouw bij aan de noordkant van het huis, dit werd gedaan door de familie Huijdecoper die hier woonde tussen 1927 en 1952.
Bewoners	1649 - 1657 Joan Huydecoper 1657 - 1663 David Cardoso (koop), getrouwd met Isabel Mendes d'Avila 1663 - 1694 Van der Cooghen (koop), getrouwd met Sara van Halmael 1694 Jan van Lennep (zoon van Sara, vererving) 1694 - 1697 Salomon de Lima (koop), getrouwd met (2) Ester de Lima 1697 - 1718 Abraham en Joseph de Lima (broers, neven van voorgaande) 1718 - 1729 Joseph de Lima (alleen) 1729 - 1730 Rachel de Lima (dochter) x Moses Israël van Abraham (Pedro) Lopes Suasso 1730 Lopez Suasso 1730 - 1742 Negen (later acht) kinderen; onverdeelde boedel 1742 - 1746 Joseph Suasso de Lima (zoon) getrouwd met Ribca Mendes da Silva 1746 - 1754 Sara Franco Mendes (achternicht, koop) 1754 - 1756 Ester Nunes Henriques en 7 kinderen (moeder en broers/zusjes) onverdeelde boedel 1756 - 1766 Mordochay (Alvaro) Franco Mendes (broer), getrouwd met Violante Curiel 1766 Isaac, Gracia en Ester Franco Mendes (kinderen) 1766 - 1767 Abraham Franco Mendes (broer van Sara en Mordochay), getrouwd met (2) Gracia Levie Ximenes 1767 - 1781 David Franco Mendes (broer) 1767-1781, getrouwd met Rachel Henriques de Mesquita 1781 - 1802 Rachel Henriques de Mesquita (weduwe) 1802 - 1804 Jacob Franco Mendes (zoon), getrouwd met Sara Teixeira d’Andrade 1804 - 1820 David Franco Mendes (zoon), getrouwd met Rachel Teixeira de Mattos 1820 - 1825 Cornelis van Kerchem (koop), getrouwd met Wilhelmina Lucretia Bloys van Treslong 1825 - 1827 Cornelis van Kerchem (weduwnaar) en 7 kinderen 1827 - 1839 Jan Hendrik Vreedenburgh (via veiling), getrouwd met (3) Johanna Helb 1839 - 1845 Johanna Helb en Casper Hendrik en Maria Lamberta Hendrika Vreedenburgh (weduwe en kinderen) 1845 - 1855 Johanna Helb (stiefmoeder, uitkoop), getrouwd (2) Cornelis Campagne 1855 - 1859 Magdalena Margaretha van Wesel, getrouwd met Jouke Feitsma Hoha (koop) 1859 - 1865 Mr. Francois Cornelis Donker Curtius (koop), getrouwd met Margaretha Hoff 1865 - 1870 Johan Wilhelm Hachmeester Eekhout, getrouwd met Catharina Elisabeth Siderius 1870 - 1881 Catharina Elisabeth Siderius (weduwe) en drie kinderen 1881 - 1883 Mr. Edward Huydecoper, heer van Nigtevecht (koop) 1883 - 1886 Sophia Carolina Agatha Wilhelmina van Dielen (halfzusje), getrouwd met Mr. Marinus Crommelin 1886 - 1892 Johannes Michael Luider (koop) 1892 - 1893 Anna Christina BroerseMbr> 1893 - 1896 Johan Meinhard Eugène Duvelaer van Campen (koop) 1896 - 1901 Mattheus Bonsema van Bentum (koop) 1901 - 1914 Adolf Jacob Hendrik Willem baron van Heeckeren (koop), getrouwd met Lucie Mathilde Dorothea Walland 1914 - 1916 Jacob Wilhelm Hesterman (koop) 1916 - 1922 Louis Guillaume Mohrman (koop), getrouwd met Maria Geertruida Cornelia Jacobs 1922 - 1928 Maria Geertruida Cornelia Jacobs (weduwe) 1928 - 1952 Jhr. Joan Huydecoper, heer van Maarsseveen (koop) 1952 - 1969 Judith Adolphine Victoria Waterman (koop), weduwe van Adrianus Johan van Rossum 1969 - 2002 Prof. dr. Adriaan van Rossum (zoon) 2002 - 2003 Vereniging van Vrienden der Aziatische Kunst; Vereniging Christelijk Blindencentrum Sonneheerdt; Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten in Nederland; Stichting Het Utrechts Monumentenfonds 23 januari 2003 Sjoerd Diderick Swane (koop), getrouwd met Clara Eleonore van Dam 23 januari 2003 Buitenplaats “Leeuwenburg” BV (o.a. Drs. L.G.M.R. Geeris, koop) 22 augustus 2003 familie Gunning-Schepers
Huidige doeleinden	Het huis is bewoond.
Opengesteld	Het huis en de tuin zijn niet toegankelijk.
Foto's	Tekeningen van Antonie Waterloo (1609-1690):
Bronnen	Tekst: Historische buitenplaatsen in particulier bezit, 1991 Orgaan van de Historische Kring van Maarssen, 1986, blz. 12 E. Munning Schmidt, Plaatsen aan de Vecht en de Angstel, 1985 Dhr. J.W. Gunning: lijst van eigenaars Foto 1 en 2: Orgaan van de Historische Kring van Maarssen Afb. 1: Orgaan van de Historische Kring van Maarssen Afb. 2 t/m 11: uit eigen archief