Kasteel van Wolfert van Borselen te Breeveld

Ligging	Dit kasteel lag op de grens tussen Holland en het Sticht, ten zuiden van de Oude Rijn, in het dorp Breeveld, ten oosten van de boerderij Oud-Riethove, Breeveld 17b, binnen de gemeente Woerden.
Ontstaan	Deze versterking is kort na de dood van graaf Floris V (1296) gebouwd. In het Middelnederlands Woordenboek wordt als verklaring voor het woord Putkupe, watertobbe gegeven. In de Middeleeuwen was het een vaker voorkomend woord, zo komen we de naam "Putcupe" in 1388 tegen bij Ooi in Gelderland. In de Middeleeuwen had het woord "put" in ons land onder andere de betekenis van kuil en het woord cupe de betekenis van "het gemene land". Hiermee krijgt Putkop de betekenis van "kuil in het gemeene land". Door de afgravingen die hier plaats vonden, lijkt deze verklaring ook aannemelijk.
Geschiedenis	Na de gewelddadige dood van Floris V in 1296, worden de bezittingen van Herman van Woerden en Gijsbrecht van Amstel, bestaande uit Bodegraven, Woerden, Geestdorp, het Oudeland te Harmelen en Teckop, toebedeeld aan het graafschap Holland. Floris wordt opgevolgd door zijn 12-jarige zoon Jan I en als regent wordt onder andere Wolfert van Borselen aangesteld. Omdat de bischop van Utrecht, Willem Berthout, protetsteert tegen de annexatie van de hierboven genoemde goederen, vertrouwt Wolfert de krachtige bisschop niet en hij besluit om de nieuwe grens te versterken en beveiligen. Volgens Melis Stoke in zijn rijmkroniek werd er een burcht gebouwd: "Int lant van Woerden begon di Ene borch, conde hijt geraken; Groot, wijt ende daertoe starc Dede hi beginnen daer dat warc, Tote eenre stede, de men hiet Die Pitkupe, sodat men niet Int lant soude moghen comen: Men hadt metter borch benomen. Het was aent ende van den lande". Met 'di' wordt Wolffert van Borselen bedoeld en met 'aent ende van den lande' aan het einde van het graafschap Holland. In 1299 sterven zowel Wolfert van Borselen als Jan I van Holland. Deze jonge graaf is dan pas 15 jaar oud en met hem sterft het Hollandse gravenhuis uit. Hij wordt opgevolgd door zijn achterneef Jan (II) van Avesnes. Twee jaar later sterft de bisschop en deze wordt opgevolgd door de broer van Jan II: Guy van Avesnes, waarmee eeen rustige periode in dit gebied aanbreekt. Uit de archieven weten we dat Wolfert in 1299 opdracht geeft om het kasteel te gaan bouwen, maar omdat hij in hetzelfde jaar vermoord wordt, is het de vraag in hoeverre het kasteel werd afgebouwd. Waarschijnlijk heeft het kasteel geen naam gekregen, omdat het nooit afgebouwd werd. Melis Stoke heeft het over "Pitkupe", maar waarschijnlijk heette het gebied toen zo. We moeten dit kasteel niet verwarren met het Blokhuis Putkop dat aan de andere kant van de Oude Rijn heeft gestaan. In de polder Breeveld, dat net aan de andere kant van de Oude Rijn ligt, vinden we op de topografische kaart van Woerden (31G) een rechthoekig terrein van 50 bij 60 m. Het perceel ligt binnen sloten, met een breedte die oploopt tot 10 m. Het vermoeden bestaat dat hier het kasteel van Wolfert gebouwd werd. Het terrein is archeologisch onderzocht; er werden een aantal boringen uitgevoerd, maar daaruit kon niets worden vastgesteld. Het enige wat opviel is dat mogelijk in de 16e of 17e eeuw, de gracht tussen het kasteelterrein en de naastgelegen boerderij is gedempt. Het is wel heel bijzonder dat op dit terrein nooit een huis of boerderij gebouwd is.
Bewoners	Er zijn geen namen van bewoners bekend.
Huidige doeleinden	Het gevonden kasteelterrein is nu in gebruik als boomgaard.
Opengesteld	Het terrein is niet toegankelijk.
Foto's
Bronnen	Tekst: Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht, 1995 P.C. Beunder, Een kasteel in Breeveld nabij de Putkop, summiere sporen van Wolferts wrochten, in: Heemtijdinghen, orgaan van de Stichts-Hollandse Vereniging, jg. 22 (1986), blz 66 - 71 Foto 1: google maps Afb. 1 en 2: Een kasteel in Breeveld nabij de Putkop